Kế toán tài chính là một khía cạnh không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của mọi tổ chức và doanh nghiệp. Không chỉ đóng vai trò là bộ não tài chính của một tổ chức, mà kế toán tài chính còn là cột mốc quan trọng giúp người quản lý hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp và đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp. Trong bài viết này, hãy cùng FAST khám phá chi tiết về kế toán tài chính từ khái niệm cơ bản, vai trò quan trọng, đến nhiệm vụ cụ thể mà nó thực hiện trong môi trường kinh doanh ngày nay.
1. Kế toán tài chính là gì?
Kế toán tài chính là lĩnh vực chuyên môn trong kế toán, chịu trách nhiệm chính về việc thu thập, ghi chép, phân tích, đánh giá và cung cấp dữ liệu các thông tin tài chính của doanh nghiệp một cách chính xác, đầy đủ và tuân thủ theo quy định của pháp luật. Thông tin được kế toán tài chính được tổng hợp thể hiện dưới dạng các báo cáo tài chính như: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu.
Kế toán tài chính được chia ra làm 2 bộ phận, mỗi bộ phận có vai trò và chức năng riêng trong việc quản lý và ghi chép các giao dịch tài chính của tổ chức.
- Kế toán tổng hợp: Kế toán tổng hợp thực hiện ghi chép và tổng hợp các giao dịch tài chính của tổ chức ở mức độ tổng quát. Mục tiêu là cung cấp cái nhìn tổng thể về tình hình tài chính của tổ chức thông qua các báo cáo tài chính chính thức như báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Kế toán tổng hợp giúp quản lý và các bên liên quan bên ngoài như cổ đông và cơ quan thuế hiểu rõ hơn về hiệu quả hoạt động và tình hình tài chính chung của tổ chức.
- Kế toán chi tiết: Kế toán chi tiết là vị trí ghi chép và quản lý các giao dịch tài chính ở mức độ cụ thể, chi tiết từng khoản mục. Nó bao gồm việc theo dõi doanh thu từ từng khách hàng, chi phí cho từng loại hàng hóa và công nợ phải thu từ từng khách hàng cụ thể. Kế toán chi tiết hỗ trợ cho kế toán tổng hợp và cung cấp thông tin chi tiết cần thiết cho các bộ phận quản lý trong tổ chức để ra quyết định hiệu quả hơn trong các hoạt động hàng ngày.
Xem thêm: Kế toán doanh nghiệp là gì? Những điều cần biết về kế toán doanh nghiệp
2. Công việc cụ thể của kế toán tài chính
Kế toán tài chính là một trong những bộ phận then chốt trong mọi doanh nghiệp, đóng vai trò cung cấp thông tin và hỗ trợ ra quyết định chiến lược. Trong đó, kế toán tổng hợp chịu trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ quan trọng sau:
-
Cung cấp thông tin tài chính chính xác, minh bạch theo yêu cầu của ban lãnh đạo và đối tác, đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực kế toán hiện hành.
-
Lập báo cáo tài chính định kỳ, phản ánh toàn diện tình hình tài chính – kinh doanh của doanh nghiệp, phục vụ việc đánh giá hiệu quả hoạt động và hoạch định chiến lược phù hợp.
-
Tối ưu và kiểm soát chi phí, hỗ trợ doanh nghiệp cắt giảm các khoản chi không cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.
-
Quản lý rủi ro tài chính, theo dõi biến động tài chính, bảo hiểm, đồng thời đề xuất giải pháp xử lý kịp thời các tình huống phát sinh.
-
Tham mưu cho lãnh đạo trong điều phối dòng tiền, xử lý các vấn đề khiếu nại, tranh chấp liên quan đến tài chính, cũng như hỗ trợ trong quá trình vay vốn ngân hàng hoặc hoạt động đầu tư.
>>> Xem thêm: Kế toán thanh toán là gì? Vai trò và công việc trong doanh nghiệp
>>> Xem thêm: Kế toán nội bộ là gì? Phần mềm hỗ trợ kế toán nội bộ tốt nhất
3. Kỹ năng cần có của một kế toán tài chính viên
Để hoàn thành tốt vai trò quan trọng của mình, kế toán tài chính viên cần trang bị cho mình những kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm vững vàng. Những kỹ năng này sẽ giúp họ thực hiện các công việc một cách hiệu quả, chính xác và đáp ứng được yêu cầu của công việc
Kỹ năng chuyên môn:
- Kiến thức về kế toán: Nắm vững các nguyên tắc, quy trình và phương pháp kế toán theo quy định của pháp luật Việt Nam và chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS/IFRS).
- Kiến thức về tài chính: Hiểu biết về các khái niệm tài chính cơ bản như phân tích tài chính, quản lý rủi ro, đầu tư,…
- Kiến thức về thuế: Nắm vững các quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp và các loại thuế liên quan khác.
- Kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán: Thành thạo các phần mềm kế toán phổ biến như Fast Accounting, Fast Accounting Online…
Kỹ năng mềm:
- Kỹ năng giao tiếp: Giao tiếp hiệu quả bằng lời nói và văn bản để truyền đạt thông tin tài chính một cách rõ ràng, chính xác và dễ hiểu cho các đối tượng sử dụng thông tin.
- Kỹ năng phân tích: Phân tích dữ liệu tài chính một cách logic, khoa học để đưa ra các đánh giá và dự báo chính xác.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Xác định, phân tích và giải quyết các vấn đề liên quan đến tài chính một cách hiệu quả.
- Kỹ năng làm việc nhóm: Hiệu quả trong việc phối hợp và hợp tác với các thành viên khác trong nhóm để hoàn thành mục tiêu chung.
- Kỹ năng tin học văn phòng: Sử dụng thành thạo các phần mềm văn phòng như Microsoft Word, Excel, PowerPoint,…
- Kỹ năng tiếng Anh: Có khả năng đọc hiểu tài liệu tiếng Anh chuyên ngành để cập nhật các kiến thức mới và theo kịp xu hướng phát triển của ngành.
Kỹ năng bổ trợ:
- Kỹ năng tư duy phản biện: Có khả năng đánh giá thông tin một cách khách quan, logic và đưa ra các nhận định chính xác.
- Kỹ năng đạo đức nghề nghiệp: Luôn trung thực, khách quan, bảo mật thông tin và tuân thủ các quy định của pháp luật.
- Kỹ năng cập nhật kiến thức: Luôn cập nhật các quy định mới về kế toán, thuế và các kiến thức chuyên môn mới nhất.
Ngoài những kỹ năng trên, kế toán tài chính cũng cần có tính cẩn thận, tỉ mỉ, kiên nhẫn và có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
4. Sự khác biệt giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị
Kế toán tài chính và kế toán quản trị là hai lĩnh vực quan trọng trong hệ thống kế toán của doanh nghiệp, tuy nhiên chúng có những điểm khác biệt rõ ràng về mục đích, đối tượng sử dụng, nội dung và tính quy chuẩn. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết sự khác biệt giữa hai lĩnh vực này:
| Đặc điểm | Kế toán tài chính | Kế toán quản trị |
| Mục đích | Cung cấp thông tin tài chính cho các bên liên quan bên ngoài doanh nghiệp như nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan thuế, cơ quan quản lý Nhà nước,… | Hỗ trợ ban lãnh đạo doanh nghiệp trong việc ra quyết định quản lý |
| Đối tượng sử dụng | Các bên liên quan bên trong và ngoài doanh nghiệp. | Ban lãnh đạo doanh nghiệp và các bộ phận chức năng trong doanh nghiệp |
| Nội dung | Ghi chép, kiểm tra và phân tích các dữ liệu tài chính của doanh nghiệp quá khứ và hiện tại | Tập trung vào các hoạt động kinh doanh trong tương lai |
| Tính quy chuẩn | Phải tuân thủ các chuẩn mực kế toán áp dụng tại Việt Nam như VAS, IFRS | Không có tính quy chuẩn bắt buộc, có thể sử dụng các phương pháp và mô hình phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp |
| Ví dụ | Báo cáo cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ | Báo cáo phân tích chi phí theo sản phẩm, báo cáo dự toán dòng tiền,… |
Ngoài ra, còn có một số điểm khác biệt khác giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị như sau:
- Kế toán tài chính tập trung vào tính chính xác và khách quan của thông tin tài chính, trong khi kế toán quản trị tập trung vào tính hữu ích cho việc ra quyết định.
- Kế toán tài chính sử dụng dữ liệu lịch sử, trong khi kế toán quản trị sử dụng cả dữ liệu lịch sử và dự báo.
- Kế toán tài chính chủ yếu sử dụng các phương pháp định lượng, trong khi kế toán quản trị có thể sử dụng cả phương pháp định lượng và định tính.
Nhìn chung, kế toán tài chính và kế toán quản trị là hai lĩnh vực bổ sung cho nhau, góp phần giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và đạt được mục tiêu kinh doanh.
>>> Xem thêm: Kế toán chi phí là gì? Vai trò và nhiệm vụ của kế toán tài chính
5. Các câu hỏi thường gặp về kế toán tài chính
Một số vấn đề thường gặp trong kế toán tài chính?
Một số vấn đề thường gặp trong kế toán tài chính bao gồm:
- Sai sót trong hạch toán thu chi: Việc hạch toán không chính xác có thể dẫn đến sai sót trong báo cáo tài chính, ảnh hưởng đến việc đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Quản lý thuế chưa hiệu quả: Việc quản lý thuế chưa hiệu quả có thể dẫn đến việc doanh nghiệp nộp thiếu thuế hoặc nộp thừa thuế, gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Thiếu hụt nguồn nhân lực: Ngành kế toán tài chính hiện nay đang thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao.
Xu hướng phát triển của ngành kế toán tài chính?
Ngành kế toán tài chính đang ngày càng phát triển với sự ứng dụng của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn,… Do vậy, các kế toán tài chính cần không ngừng học hỏi và cập nhật kiến thức mới để đáp ứng yêu cầu của công việc.
Kế toán tài chính phải tuân thủ những chuẩn mực nào?
Kế toán tài chính phải tuân thủ các chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và các quy định pháp luật liên quan đến báo cáo tài chính và thuế của quốc gia mà doanh nghiệp hoạt động.
Chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) là gì?
Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) là bộ chuẩn mực kế toán quốc tế do Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) phát hành. IFRS cung cấp các hướng dẫn về cách lập báo cáo tài chính nhằm đảm bảo tính minh bạch, khả năng so sánh và nhất quán giữa các doanh nghiệp trên toàn thế giới.
Chuẩn mực kế toán việt nam (VFRS) là gì
Chuẩn mực kế toán Việt Nam – VFRS (Vietnam Financial Reporting Standards) là hệ thống các quy định và hướng dẫn về kế toán do Bộ Tài chính ban hành, áp dụng cho các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam. Mục tiêu của VFRS là tạo ra một khung pháp lý thống nhất và minh bạch cho việc lập và trình bày báo cáo tài chính, đảm bảo rằng thông tin tài chính của các doanh nghiệp được trình bày một cách trung thực, hợp lý và nhất quán.
Tuy nhiên sau năm 2025, Bộ Tài chính sẽ căn cứ nhu cầu, khả năng sẵn sàng của các doanh nghiệp và tình hình thực tế để quy định thời điểm cụ thể bắt buộc áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) cho từng đối tượng cụ thể.
7. Phần mềm giúp nâng cao hiệu quả làm việc của kế toán tài chính
Để nâng cao hiệu quả công việc và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp, việc sử dụng phần mềm hỗ trợ chuyên nghiệp là điều không thể thiếu đối với kế toán tài chính. Các phần mềm kế toán giúp tự động hóa nhiều thao tác thủ công, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian cho kế toán, từ đó giúp họ tập trung vào những công việc có giá trị gia tăng hơn như phân tích dữ liệu tài chính, tham mưu cho ban lãnh đạo doanh nghiệp,…
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều phần mềm kế toán khác nhau, tuy nhiên, không phải phần mềm nào cũng phù hợp với nhu cầu của tất cả các doanh nghiệp. Do vậy, việc lựa chọn phần mềm kế toán phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu quả công việc của kế toán tài chính.
Một trong những phần mềm kế toán được đánh giá cao và được sử dụng rộng rãi bởi các doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay là Fast Accounting Online. Fast Accounting Online là phần mềm kế toán quản trị do Công ty Cổ phần Phần mềm FAST phát triển, được xây dựng dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại và đáp ứng đầy đủ các tiêu chí lựa chọn phần mềm kế toán như đã nêu trên.
Fast Accounting Online sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật như:
- Giao diện trực quan, dễ sử dụng: Fast Accounting Online có giao diện trực quan, dễ hiểu, giúp kế toán có thể nhanh chóng nắm bắt và thao tác thành thạo.
- Tính năng đa dạng: Fast Accounting Online có đầy đủ các chức năng cần thiết cho công việc kế toán như hạch toán thu chi, lập báo cáo tài chính, quản lý thuế, quản lý kho hàng,…
- Tính bảo mật cao: Fast Accounting Onlineđược trang bị nhiều tính năng bảo mật tiên tiến, đảm bảo an toàn cho dữ liệu tài chính của doanh nghiệp.
- Có uy tín và được hỗ trợ tốt: Fast Accounting Online được phát triển bởi Công ty Cổ phần Phần mềm FAST, một trong những nhà cung cấp phần mềm uy tín hàng đầu tại Việt Nam. Fast Accounting Online cũng có đội ngũ nhân viên hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng 24/7.
Với những ưu điểm trên, Fast Accounting Online là lựa chọn hoàn hảo cho các doanh nghiệp muốn nâng cao hiệu quả công việc kế toán tài chính.
Để tìm hiểu thêm thông tin về phần mềm Fast Accounting Online, bạn có thể truy cập: https://faonline.vn/
- Website: https://fast.com.vn/
- Email: info@fast.com.vn
- Fanpage: https://www.facebook.com/PhanMemFAST
- Zalo: https://zalo.me/phanmemfast
Xem thêm các bài viết liên quan:
Kế toán ngân hàng là gì? Tất tần tật những điều bạn cần biết