Thương mại điện tử tại Việt Nam đang bùng nổ mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình 20–25% mỗi năm, đạt quy mô khoảng 20,5 tỷ USD vào năm 2023, theo báo cáo từ Bộ Công Thương. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đặt ra nhiều thách thức trong công tác quản lý thuế. Việc cá nhân, tổ chức kinh doanh online chưa kê khai đầy đủ nghĩa vụ thuế đang trở thành mối quan tâm lớn của cơ quan quản lý. Trong bài viết này, FAST không chỉ mang đến cho bạn một giải pháp quản lý tài chính hiệu quả mà còn giúp bạn hiểu rõ hơn về thuế thương mại điện tử là gì, cách tính thuế cũng như những quy trình kê khai.
1. Tổng quan về thuế thương mại điện tử
1.1. Bối cảnh phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam
Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đang chứng kiến giai đoạn phát triển vượt bậc, đặc biệt trong phân khúc bán lẻ trực tuyến giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C). Theo Báo cáo TMĐT Việt Nam 2023, doanh thu TMĐT B2C năm 2023 ước đạt 20,5 tỷ USD, tăng 25% so với năm trước – mức tăng trưởng cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Từ năm 2018 đến 2023, doanh thu TMĐT B2C đã tăng hơn 2,5 lần, từ 8,06 tỷ USD lên 20,5 tỷ USD, phản ánh xu hướng tiêu dùng trực tuyến ngày càng mạnh mẽ trong xã hội hiện đại (Nguồn: Báo cáo TMĐT Việt Nam 2023 – Bộ Công Thương).
Sự phát triển bùng nổ của TMĐT không chỉ tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp và người bán hàng cá nhân, mà còn đặt ra nhiều thách thức trong công tác quản lý nhà nước – đặc biệt là lĩnh vực thuế. Tình trạng trốn hoặc khai sai thuế vẫn còn phổ biến, nhất là với các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ hoặc người bán không đăng ký kinh doanh.
Trước thực trạng đó, cơ quan thuế đang tăng cường kiểm tra và thu thập dữ liệu từ các sàn TMĐT lớn nhằm kiểm soát dòng tiền, xác minh thu nhập và đảm bảo mọi đối tượng tham gia TMĐT đều thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Theo thống kê từ Bộ Tài chính, tổng thu từ TMĐT trong tháng 2/2025 đã tăng mạnh, đạt 192.360 tỷ đồng – cho thấy hiệu quả bước đầu của việc siết chặt quản lý thuế.
Trong bối cảnh này, việc nâng cao nhận thức về quy định thuế trong TMĐT, cả từ phía người bán và doanh nghiệp, là điều cấp thiết để đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng, đồng thời tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.
1.2. Thực trạng quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử
Thương mại điện tử (TMĐT) phát triển nhanh tạo ra áp lực không nhỏ cho công tác quản lý thuế. Một số vấn đề nổi bật hiện nay có thể được tóm lược như sau:
Về phía cơ quan thuế
- Phụ thuộc vào dữ liệu thứ cấp: Cơ quan thuế hiện vẫn dựa vào thông tin từ sàn TMĐT và ngân hàng để giám sát giao dịch, nhưng dữ liệu thường cập nhật chậm hoặc thiếu đồng bộ.
- Thiếu công cụ công nghệ mạnh: Việc giám sát giao dịch ẩn danh, xuyên biên giới đòi hỏi công nghệ số hóa và phân tích dữ liệu tiên tiến mà hiện tại vẫn chưa được triển khai toàn diện.
- Khó kiểm soát dòng tiền xuyên biên giới: Đặc biệt với các nhà bán hàng từ nước ngoài, việc xác định nghĩa vụ thuế gặp nhiều rào cản pháp lý và kỹ thuật.
Về phía nhà bán hàng TMĐT
- Tỷ lệ tuân thủ thuế còn thấp: Nhiều cá nhân và hộ kinh doanh nhỏ chưa kê khai hoặc nộp thuế đầy đủ do thiếu hiểu biết hoặc cố tình trốn tránh.
- Thiếu minh bạch trong hoạt động kinh doanh: Không phát hành hóa đơn, không đăng ký mã số thuế, hoặc hoạt động ẩn danh qua mạng xã hội, livestream…
- Áp lực cạnh tranh không công bằng: Người bán nghiêm túc gặp bất lợi khi đối đầu với những đối thủ trốn thuế, bán hàng giá rẻ hơn nhờ chi phí thấp hơn.
Về phía các sàn thương mại điện tử
- Bắt đầu phối hợp với cơ quan thuế: Các sàn lớn như Shopee, Lazada, TikTok Shop… đã cung cấp dữ liệu giao dịch cho cơ quan thuế theo quy định.
- Tuy nhiên vẫn còn khoảng trống: Khó kiểm soát hoạt động của người bán nhỏ lẻ, đặc biệt là từ nước ngoài hoặc qua kênh không chính thống.
- Chi phí tuân thủ cao: Một số sàn lo ngại việc áp dụng chính sách thuế nghiêm ngặt có thể làm mất người bán hoặc ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.
2. Người bán hàng trên sàn thương mại điện tử có phải nộp thuế không?
Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) được xem là cá nhân kinh doanh. Điều này đồng nghĩa với việc họ thuộc đối tượng phải nộp thuế, nếu có hoạt động kinh doanh phát sinh thu nhập hợp pháp tại Việt Nam.
Các hoạt động TMĐT chịu thuế bao gồm cả việc cung cấp sản phẩm vật lý và nội dung số (như ebook, nhạc số, khóa học online…). Do đó, người bán trên các sàn như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop… đều phải thực hiện nghĩa vụ thuế, nếu đáp ứng điều kiện về doanh thu.
2.1. Ai là đối tượng phải nộp thuế thương mại điện tử?
Căn cứ khoản 1 Điều 2 Thông tư 40/2021/TT-BTC, cá nhân kinh doanh là cá nhân cư trú có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề, bao gồm cả những trường hợp cụ thể sau:
- Hành nghề độc lập trong những lĩnh vực, ngành nghề được cấp phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định pháp luật.
- Hoạt động đại lý bán đúng giá đối với đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp của cá nhân trực tiếp ký hợp đồng với doanh nghiệp.
- Hợp tác kinh doanh với tổ chức.
- Sản xuất, kinh doanh nông – lâm – ngư nghiệp không đủ điều kiện được miễn thuế.
- Hoạt động thương mại điện tử, bao gồm cả trường hợp cá nhân có thu nhập từ sản phẩm kỹ thuật số, nội dung số, dịch vụ trực tuyến như livestream, bán khóa học, nhạc số, phần mềm…
Tóm lại: Cá nhân bán hàng trên sàn TMĐT dù là hàng hóa vật lý hay sản phẩm kỹ thuật số đều nằm trong phạm vi điều chỉnh và chịu thuế, nếu đạt ngưỡng doanh thu theo quy định.
2.2. Người bán trên sàn thương mại điện tử phải nộp những loại thuế nào?
| Loại thuế | Thuế suất áp dụng | Giải thích |
| Thuế giá trị gia tăng (GTGT) | 1% trên doanh thu | Dành cho hàng hóa, dịch vụ bán ra. |
| Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) | 0,5% trên doanh thu | Đánh vào thu nhập từ hoạt động kinh doanh. |
| Các loại thuế khác | Tùy trường hợp | Ví dụ: lệ phí môn bài, thuế môi trường nếu có phát sinh. |
Ví dụ: Nếu một người bán hàng đạt doanh thu 200 triệu đồng/năm, thì phải nộp tổng cộng 1,5% thuế trên doanh thu, tương đương 3 triệu đồng.
Lưu ý quan trọng:
- Nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thuộc trách nhiệm của người bán. Một số sàn thương mại điện tử có thể khấu trừ và nộp thay, nhưng nếu không, cá nhân phải tự thực hiện đầy đủ.
- Cơ quan thuế có thể thu thập thông tin từ sàn, ngân hàng, ví điện tử… để giám sát giao dịch và truy thu thuế nếu phát hiện gian lận.
- Nếu không kê khai đúng, nộp thiếu thuế, người bán có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự trong trường hợp nghiêm trọng.
3. Mức thuế suất trên sàn thương mại điện tử năm 2025
Với sự phát triển không ngừng của thương mại điện tử, năm 2025 chứng kiến nhiều điều chỉnh quan trọng về chính sách thuế nhằm tăng cường quản lý minh bạch nghĩa vụ tài chính. Các mức thuế suất mới áp dụng cho cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp bán hàng qua sàn TMĐT được quy định rõ ràng hơn, đặc biệt liên quan đến thuế giá trị gia tăng năm 2025 và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Dưới đây là tổng hợp chi tiết những thay đổi đáng chú ý về thuế suất trên các nền tảng thương mại điện tử trong năm nay.
3.1. Doanh thu tính thuế
Theo Điều 10 Thông tư 40/2021/TT-BTC, doanh thu tính thuế là toàn bộ khoản thu nhập phát sinh từ hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, bao gồm:
- Tiền bán hàng, tiền cung cấp dịch vụ, tiền gia công, tiền hoa hồng;
- Các khoản hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán;
- Trợ giá, phụ thu, phụ trội, phí thu thêm được hưởng theo quy định;
- Khoản bồi thường vi phạm hợp đồng, bồi thường khác (chỉ tính vào doanh thu tính thuế TNCN);
- Doanh thu khác mà hộ, cá nhân được hưởng, không phân biệt đã thu hay chưa thu tiền.
Theo khoản 2 Điều 4 Thông tư 40, nếu doanh thu trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN.
3.2. Mức thuế suất áp dụng
Căn cứ Phụ lục I ban hành kèm Thông tư 40/2021/TT-BTC, mức thuế suất đối với hoạt động bán hàng trên sàn thương mại điện tử được áp dụng như sau:
- Thuế GTGT: 1% trên doanh thu tính thuế.
- Thuế TNCN: 0,5% trên doanh thu tính thuế.
Tổng thuế suất là 1,5% trên doanh thu.
Trong trường hợp kinh doanh nhiều ngành nghề, người nộp thuế phải kê khai riêng doanh thu của từng ngành để áp dụng đúng tỷ lệ thuế. Nếu không kê khai được hoặc kê khai không đúng thực tế, cơ quan thuế sẽ áp dụng phương pháp ấn định doanh thu.
3.3. Cách tính thuế thương mại điện tử phải nộp
Số thuế phải nộp được tính như sau:
- Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế x 1%
- Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế x 0,5%
- Tổng thuế phải nộp = Doanh thu tính thuế x 1,5%
Ví dụ minh họa
Một cá nhân kinh doanh online có doanh thu trong năm là 600 triệu đồng. Thuế phải nộp như sau:
- Thuế GTGT = 600.000.000 x 1% = 6.000.000 đồng
- Thuế TNCN = 600.000.000 x 0,5% = 3.000.000 đồng
- Tổng số thuế phải nộp = 9.000.000 đồng
Nếu doanh thu chỉ ở mức 90 triệu đồng/năm thì không phát sinh nghĩa vụ nộp thuế.
4. Chính sách thuế thương mại điện tử mới nhất 2025
Bắt đầu từ năm 2025, đặc biệt từ ngày 1/7/2025, chính sách thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử sẽ thay đổi căn bản. Các quy định mới yêu cầu các sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán phải thực hiện khấu trừ và nộp thuế thay cho người bán, đồng thời mở rộng giám sát, kiểm soát dữ liệu doanh thu, siết chặt hoạt động kinh doanh online và thương mại điện tử xuyên biên giới.
4.1. Sàn TMĐT nộp thuế thay cho người bán từ 1/7/2025
Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7/2025, các sàn thương mại điện tử (TMĐT) bao gồm cả nền tảng trong và ngoài nước có chức năng thanh toán như Shopee, TikTok Shop, Lazada… sẽ phải thực hiện trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho người bán là hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh trên nền tảng của mình.
Mức thuế khấu trừ được quy định cụ thể theo tỷ lệ % trên doanh thu mỗi giao dịch:
| Loại giao dịch | GTGT | TNCN (cá nhân cư trú) | TNCN (cá nhân không cư trú) |
| Hàng hóa | 1% | 0,5% | 1% |
| Dịch vụ | 5% | 2% | 5% |
| Vận tải/gắn với hàng hóa | 3% | 1,5% | 2% |
Trong trường hợp không xác định rõ loại giao dịch, sàn sẽ áp dụng mức thuế suất cao nhất để khấu trừ.
Thuế sẽ được khấu trừ ngay khi giao dịch hoàn tất và người mua đã thanh toán. Sàn TMĐT có trách nhiệm kê khai và nộp thuế theo tháng.
Trường hợp hoàn hàng hoặc hoàn tiền, sàn sẽ bù trừ số thuế vào kỳ kê khai tiếp theo, không hoàn lại trực tiếp cho người bán.
Dù đã được sàn nộp thuế thay, người bán vẫn phải cung cấp thông tin định danh đầy đủ như:
- Số CMND/CCCD
- Mã số thuế (nếu có)
- Tài khoản ngân hàng
- Địa chỉ kinh doanh
- Giấy phép kinh doanh (nếu được yêu cầu)
Nếu không cung cấp đầy đủ và chính xác, sàn có quyền khấu trừ thuế ở mức cao nhất hoặc từ chối thanh toán.
Lưu ý quan trọng:
- Người bán đã được sàn TMĐT khấu trừ và nộp thuế thay sẽ không cần tự kê khai, nộp lại thuế cho các giao dịch đó.
- Cơ chế này góp phần giảm thiểu thất thu thuế, tăng cường tính minh bạch và công bằng trong hoạt động thương mại điện tử.
4.2. Một số loại thuế khác người bán vẫn phải tự kê khai
Chính sách mới chỉ áp dụng với VAT và TNCN cơ bản. Người bán vẫn có trách nhiệm tự kê khai và nộp các loại thuế phát sinh khác như:
- Thuế tiêu thụ đặc biệt (đối với rượu, bia, thuốc lá…),
- Thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường,
- Và các nghĩa vụ khác nếu hoạt động kinh doanh đặc thù.
Vì vậy, việc chủ động nắm rõ nghĩa vụ thuế là cần thiết, đặc biệt với những người kinh doanh đa dạng ngành hàng.
4.3. Nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế GTGT từ 2026
Theo Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi (Luật số 48/2024/QH15), từ ngày 1/1/2026, ngưỡng doanh thu để hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) sẽ tăng từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng mỗi năm. Mức ngưỡng mới này được xác định theo tổng doanh thu thực tế phát sinh trong năm dương lịch, không phân biệt có hoạt động thường xuyên hay không.
Việc nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế GTGT được đánh giá là một trong những cải cách quan trọng nhằm giảm gánh nặng thuế cho các hộ kinh doanh nhỏ và cá nhân kinh doanh có quy mô hạn chế. Quy định mới này giúp đảm bảo phù hợp với mặt bằng thu nhập và tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh hiện nay, đồng thời giảm áp lực tuân thủ nghĩa vụ thuế cho nhóm đối tượng không chuyên sâu về kế toán, khai báo thuế.
Chính sách này cũng góp phần thúc đẩy hoạt động kinh doanh hợp pháp, tăng tỷ lệ đăng ký thuế trong khu vực kinh tế cá thể, nhất là đối với các mô hình kinh doanh online, bán hàng trên mạng xã hội, livestream… vốn trước đây thường ngại kê khai vì cho rằng doanh thu nhỏ.
4.4. Gia hạn chính sách giảm thuế GTGT đến hết 6/2025
Theo Nghị định 180/2024/NĐ-CP, hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 174/2024/QH15, Chính phủ tiếp tục gia hạn chính sách giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% cho giai đoạn từ 01/01/2025 đến hết 30/6/2025.
Chính sách này áp dụng cho các nhóm hàng hóa, dịch vụ từng được quy định trong Nghị quyết 43/2022/QH15, bao gồm nhiều mặt hàng thiết yếu và dịch vụ phổ biến trên sàn thương mại điện tử. Mục tiêu nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy tiêu dùng nội địa và khuyến khích hộ, cá nhân kinh doanh chính thức hóa hoạt động.
Tuy nhiên, đây là mức thuế suất tạm thời. Do đó, người kinh doanh nên chủ động cập nhật các thay đổi chính sách trong nửa cuối năm 2025, bao gồm khả năng chấm dứt, gia hạn hoặc điều chỉnh thuế suất GTGT trở lại mức thông thường.
4.5. Chấm dứt miễn thuế cho hàng hóa giá trị nhỏ gửi qua chuyển phát nhanh
Theo Quyết định 01/2025/QĐ-TTg, có hiệu lực từ ngày 18/2/2025, Chính phủ bãi bỏ chính sách miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống khi gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh.
Trước đây:
- Theo Quyết định 78/2010/QĐ-TTg, nhóm hàng hóa có giá trị nhỏ này được miễn thuế nhập khẩu và thuế GTGT.
- Mục tiêu là tạo thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới, đặc biệt với hàng cá nhân tiêu dùng như mỹ phẩm, phụ kiện, quần áo…
Tuy nhiên:
- Chính sách cũ bị lạm dụng để chia nhỏ đơn hàng hòng né thuế.
- Điều này dẫn đến thất thu ngân sách, gây bất bình đẳng cạnh tranh giữa hàng nhập khẩu và hàng sản xuất trong nước.
Chính sách mới từ 18/2/2025:
- Bãi bỏ hoàn toàn miễn thuế cho hàng chuyển phát nhanh có giá trị nhỏ.
- Tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị lớn hay nhỏ, đều phải kê khai và nộp thuế đầy đủ theo quy định hiện hành.
- Mục tiêu là siết chặt kiểm soát thương mại điện tử xuyên biên giới, đặc biệt là các nền tảng như TikTok Shop, Shopee quốc tế, Temu, vốn phổ biến với hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc, Hàn Quốc…
4.6. Tăng cường kiểm soát hoạt động kinh doanh online
Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng số, cơ quan thuế sẽ đẩy mạnh việc khai thác dữ liệu từ nhiều nguồn như sàn thương mại điện tử, đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán và ngân hàng. Việc kết nối dữ liệu giữa các bên cho phép cơ quan thuế đối chiếu doanh thu thực tế, phát hiện các trường hợp kê khai thiếu, trốn thuế hoặc không đăng ký kinh doanh.
Cơ chế phối hợp liên ngành sẽ giúp thu hẹp “vùng xám” trong quản lý thuế với hoạt động bán hàng online, đặc biệt là nhóm cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội, livestream hoặc sử dụng hình thức dropshipping, thường khó kiểm soát hơn so với mô hình truyền thống. Cùng với quy định yêu cầu sàn TMĐT nộp thuế thay, việc mở rộng nguồn dữ liệu sẽ góp phần xây dựng hệ thống giám sát chặt chẽ, toàn diện và công bằng hơn giữa các hình thức kinh doanh.
4.8. Hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn không có chức năng thanh toán phải tự kê khai
Đối với các sàn không có chức năng thanh toán hoặc nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo…:
- Người bán phải tự kê khai và nộp thuế (GTGT, TNCN, thuế khác nếu có).
- Kê khai hàng tháng hoặc từng lần phát sinh nếu kinh doanh không thường xuyên.
- Cá nhân không cư trú phải kê khai điện tử qua Chi cục Thuế TMĐT.
Theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, nếu có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, hộ/cá nhân phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
Tóm lại, những quy định thuế thương mại điện tử mới nhất năm 2025 đang hướng đến việc siết chặt quản lý, đồng thời tạo môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng hơn. Việc nắm vững mức thuế suất, cơ chế khấu trừ và nghĩa vụ kê khai là điều bắt buộc đối với cá nhân, hộ và doanh nghiệp kinh doanh online. Để hỗ trợ quá trình này, FAST cung cấp giải pháp như phần mềm kế toán thuế – Fast Accounting Online và phần mềm hóa đơn điện từ – Fast e-Invoice được thiết kế linh hoạt, đáp ứng đầy đủ các quy định mới nhất từ cơ quan thuế, giúp việc kê khai và quản lý thuế trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://fast.com.vn/
- Email: info@fast.com.vn
- Fanpage: https://www.facebook.com/PhanMemFAST
- Zalo: https://zalo.me/phanmemfast