Anh Nguyễn Văn Thiên, phòng Kinh doanh, văn phòng FAST tại Đà Nẵng (FĐN) tự đánh giá bản thân không có khiếu buôn bán và cũng chưa bao giờ nghĩ mình sẽ theo nghề kinh doanh. Ngày nộp hồ sơ thi đại học, trước hàng tá những lựa chọn nghề nghiệp, anh đánh liều theo nhóm bạn thân chọn Quản trị Kinh doanh. Thế rồi cả nhóm cùng đậu, cùng học tập, sinh hoạt và chơi thân tới bây giờ.
Xuất thân học quản trị kinh doanh, nhưng ít ai biết trong 11 năm đi làm đã có những thời điểm anh đi lệch khỏi quỹ đạo để rẽ qua nghề tư vấn ứng dụng. Gia nhập FAST năm 2017 chính là cột mốc đánh dấu bước thay đổi đó. Và rồi sau tất cả anh lại trở về với con đường kinh doanh, tiếp tục miệt mài chạy theo doanh số.
Gia đình là số 1
Anh là con một trong gia đình thuần nông tại Quảng Nam. Ngày nhỏ anh ham chơi nên thường xuyên bị mẹ đánh. Mặc kệ những trận đòn, anh vẫn trốn ngủ trưa chân trần đi bắn chim, câu cá, tăm mương. Lớn hơn một chút anh cũng biết cách phụ việc nhà, một buổi đi học, buổi còn lại tranh thủ canh nhà, nấu cơm. Nhờ đó mà anh cũng kịp bỏ túi cách nấu vài món ăn đơn giản.
Từ ngày lập gia đình, hai vợ chồng anh sống chung với bố mẹ nên anh nhường hẳn việc bếp núc cho hai phụ nữ nội trợ trong nhà quản lý. “Mỗi lần tính vào bếp phụ việc này việc kia thì hết mẹ rồi đến bà xã bảo anh đi ra ngoài đi, trong bếp 2 người đủ chật rồi. Thế là anh đành ra chơi với 2 thằng nhóc, lâu lâu thì dọn nhà thôi!” – anh cười.
Tổ ấm nhỏ của anh Thiên.
Anh quen bà xã cũng từ dịp tình cờ. Anh làm mai cô em gái họ cho bạn thân, đã thế anh bạn thân còn tin tưởng giao cho anh trọng trách quân sư tình yêu. Mỗi lần hẹn hò, anh thường đi theo để có gì mách nước cho bạn. Ai dè cặp đôi chính chưa thành thì đã phải lòng cô bạn cùng phòng của em gái và quyết tâm theo đuổi bằng được. Năm 2015, cuối cùng anh cũng thành công rước cô gái xứ Quảng Trị về làm dâu đất Quảng Nam. Tới nay gia đình đã trọn vẹn với hai cậu nhóc, bé lớn 5 tuổi, bé nhỏ 3 tuổi.
Anh dành thứ tình cảm đặc biệt cho bóng đá. Thuở mới vào công ty anh lăn xả khắp các trận đấu lớn nhỏ cùng anh em. Nay thêm sợi dây ràng buộc trách nhiệm gia đình, anh đành tạm gác đam mê qua một bên để dành thời gian bên gia đình. “Quãng đường anh chạy mỗi ngày từ nhà lên công ty dài khoảng 70km (cả đi và về). Nay có thêm nhiệm vụ đưa đón vợ nữa nên thành ra không có thời gian đi tỉ thí cùng anh em như hồi độc thân. Được cái anh thích nghi nhanh với hoàn cảnh, không đi đá thì về sớm ăn cơm tối cùng gia đình. Giờ anh chỉ thích nói chuyện với vợ, chơi với con” – anh Thiên cười vui.
Con đường kinh doanh
Tốt nghiệp đại học, anh làm mảng tiếp thị sản phẩm, bán đủ thứ từ sữa, xe cộ tới thuốc bảo vệ thực vật. Đặc trưng của ngành này là thường xuyên đi công tác. Ngày còn làm ở công ty cũ, công việc của anh gắn liền với những đợt công tác dài ngày tại các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên. Có những tháng cao điểm anh đi biền biệt 25, 26 ngày mới về nhà. Năm 2016 chị chuẩn bị sinh bé đầu lòng, không yên tâm cảnh vợ vất vả chăm con, anh có nguyện vọng tìm môi trường có tần suất đi công tác ít hơn. Trong vô vàn những lựa chọn, anh đến với FAST từ một dịp tình cờ. Hôm đó bạn thân của anh có lịch hẹn phỏng vấn vị trí tư vấn ứng dụng ở FAST nhưng vì đã tìm được việc phù hợp nên gọi anh đi phỏng vấn thay. Sẵn lúc đang tìm việc, anh chuẩn bị hồ sơ và đến buổi hẹn. Kể từ ngày đó anh trở thành một mảnh ghép của phòng Tư vấn ứng dụng, FĐN. Anh mừng vì công việc ở FAST đúng như mong đợi, tần suất công tác xa cũng ít hẳn, tối đa chỉ kéo dài 4-5 ngày.
Song song với niềm vui ấy là những bỡ ngỡ của dân kinh doanh lần đầu lấn sân mảng tư vấn ứng dụng cho phần mềm kế toán. Anh còn thiếu kiến thức về nghiệp vụ kế toán, kỹ năng máy tính. Thuở sinh viên anh cũng đã làm quen với vài môn kế toán, nhưng rồi năm tháng qua đi, kiến thức không được vận dụng nên cũng chẳng đọng lại bao nhiêu. Chưa kể những tháng ngày làm sales thị trường không động tới máy tính, anh dần quên đi thao tác và nay phải làm quen với giao diện phần mềm FAST từ đầu. May mắn là tinh thần tương trợ đồng nghiệp tại FAST rất tốt, anh em trong phòng tận tình hướng dẫn nghiệp vụ, hỗ trợ anh xử lý các tình huống khó.
Anh Thiên (hàng đứng, thứ 2 từ phải qua) cùng anh em FĐN.
Hành trình công tác của anh tại FAST là sự luân chuyển liên tiếp giữa các phòng ban. Làm tư vấn ứng dụng phần mềm Fast Business Online (FBO), Fast Financial (FF) được hơn 1 năm anh xin về phòng Kinh doanh. Khi chưa kịp thể hiện bản thân thì mảng tư vấn ứng dụng Fast Accounting (FA) thiếu người, anh trở lại chốn xưa phụ việc khoảng 1 năm rồi về lại Kinh doanh. Trở về đúng năng lực sở trường anh dần lấy lại tự tin. “Anh gốc kinh doanh, nên nghiệp vụ kế toán, tư vấn ứng dụng không chuyên sâu. 2 năm làm ở tư vấn ứng dụng anh chỉ sợ làm không tốt rồi ảnh hưởng tới danh tiếng công ty. Khi được làm đúng nguyện vọng tại phòng Kinh doanh anh rất mừng. Dù gì cũng đúng chuyên môn rồi nên chắc chắn năng suất và hiệu quả công việc sẽ tốt hơn!”
Suy ngẫm về nghề kinh doanh
Yếu tố cần của nghề kinh doanh là phải có duyên. Nhiều người theo khách hàng cả tháng trời nhưng vì thiếu chữ duyên nên mãi chẳng thể chốt sale. Có những người sở hữu cái duyên, chỉ cần một buổi trò chuyện thân tình đã có thể ký ngay hợp đồng lớn. Nhưng duyên thôi chưa đủ, quan trọng hơn hết vẫn là thái độ làm việc tích cực, chủ động đi tìm khách hàng, chăm sóc khách hàng chu đáo và không bao giờ chịu bỏ cuộc giữa đường. Bởi có những dự án phải theo đằng đẵng cả mấy tháng trời, không phải cứ khách hàng gọi đi demo xong là ký ngay. Khách hàng có nhiều sự lựa chọn và nhiệm vụ của sales là làm thế nào để họ chọn sản phẩm của mình chứ không phải bất kỳ công ty nào khác. Trong chuỗi dự án mà anh đã ký có một khách hàng đang chăm sóc nửa chừng thì công ty bị giải thể. Khoảng 3 năm sau, họ thành lập công ty mới và liên hệ anh để chốt lại hợp đồng.
Đây là một bức ảnh cá nhân hiếm hoi của anh Thiên được Marketing FĐN ghi lại.
Với anh, nơi nào có kinh doanh thì nơi đó có cạnh tranh, đó là quy luật tất yếu mà bất kỳ sales nào cũng phải hiểu. Thay vì áp lực, anh xem sự cạnh tranh là động lực để cố gắng chinh phục khách hàng. “Thường thì khách hàng nào cũng bận rộn và mình chỉ có 1-2 phút trình bày. Kinh nghiệm của anh là phải nắm bắt đúng khách hàng đang quan tâm khía cạnh gì để tập trung giới thiệu đúng trọng tâm. Để làm được điều này, trước khi gọi điện cho khách hàng anh cần phải phân loại xem là thuộc phân khúc khách hàng lớn hay vừa và nhỏ, từ đó để phân tích nhu cầu. Có những vị khách hàng khó tính quan tâm rất nhiều khía cạnh từ giá cả, chế độ bảo hành, tính năng sản phẩm, chăm sóc khách hàng sau khi chốt hợp đồng,… với tình huống như vậy thì mình cần phải kiên trì, tận tình giới thiệu điểm tốt, điểm khác biệt của sản phẩm, dịch vụ” – anh Thiên chia sẻ.
Trong một cuộc cạnh tranh, nhiều sales chọn theo phương pháp đòn bẩy, dìm đối thủ để đánh bật thế mạnh sản phẩm của mình. Anh cũng đã rơi vào trường hợp như thế. Khách hàng thường có xu hướng thăm dò về chất lượng của các sản phẩm trong cùng phân khúc. Đây là cơ hội để đối thủ dùng chiêu trò bôi xấu hình ảnh của FAST bằng cách gửi cho khách hàng ảnh chụp màn hình một đoạn chat có nội dung phàn nàn về chất lượng sản phẩm. Điểm đáng ngờ là những trường hợp anh được khách hàng phản ánh lại đều sử dụng một đoạn văn mẫu y chang nhau, chứng tỏ chiêu trò này từ cùng một đối thủ. Điều đáng mừng là trong tình huống bị đối thủ chơi xấu thì tỉ lệ FAST thắng lên tới 90%.
Phương châm trong kinh doanh của anh là trung thực, cạnh tranh công bằng và nói không với dìm đối thủ. Tốt nhất vẫn là để khách hàng tự đánh giá, vì họ có đủ nhận thức để phân biệt được cái nào tốt, cái nào xấu. Thay vì tốn công tìm cách hại đối thủ thì anh dành thời gian đó để tập trung vào việc chứng minh cho khách hàng thấy chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Nhiều lần khách hàng cũng ngỏ ý nhờ anh nhận xét về sản phẩm của đối thủ, những lúc đó anh xin phép không bàn luận vì “đó là chuyện thị trường, anh không có quyền phán xét”.
Lời kết
Tháng 10/2021, anh HùngNH đưa ra vài thay đổi trong cơ cấu nhân sự tại FĐN hướng tới mục tiêu đa nhiệm. Theo đó, mỗi nhân viên kinh doanh phụ trách sản phẩm cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (FA, FAO) sẽ đảm nhận cả công việc bán hàng và tư vấn ứng dụng nhằm đáp ứng yêu cầu hiệu quả cao hơn. (Các dự án sản phẩm lớn FB, FBO vẫn do phòng Tư vấn ứng dụng chuyên trách thực hiện như trước). Đây là thách thức đồng thời cũng là cơ hội để anh bứt phá khỏi giới hạn của bản thân. Kỹ năng kinh doanh đã tương đối ổn, nghiệp vụ tư vấn ứng dụng nay chỉ cần ôn lại. Với những kinh nghiệm đã có được sau 4 năm làm việc tại FAST, tôi tin rằng anh sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao phó.
Nhận xét của đồng nghiệp về con người anh ThiênNV:
Anh HùngTVA (phòng Kinh doanh, FĐN): Bạn ThiênNV tính tình vui vẻ, hài hước, hòa đồng với đồng nghiệp. Trong công việc thì nhanh nhẹn và tận tâm. Thiên chăm sóc khách hàng khá tốt, nói chuyện lưu loát và có cảm tình, đặt biệt là các khách hàng nữ giới (cười).
Thiên có năng khiếu bóng đá nên thường đá trong đội chính khi tham gia các giải, giao lưu. Tuy tửu lượng kém nhưng bạn ham vui và tham gia phong trào công ty đầy đủ, nhiệt tình.
Chị VânHTT (phòng Marketing, FĐN): Anh Thiên rất thân thiện, hòa đồng và hay giúp đỡ mọi người. Lúc mình mới vô công ty thì ảnh có nhắn tin hỏi han và giúp đỡ rất nhiều, giúp mình dễ làm quen với môi trường và mọi người ở công ty hơn. Trong thời gian làm việc thì mình ấn tượng nhất là anh Thiên rất rách ròi mọi thứ, làm việc rất chuyên nghiệp và trò chuyện với khách hàng rất tự nhiên.
(NguyệtNTM – FMK)