Ngày nay, mã QR đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, len lỏi vào hầu hết mọi lĩnh vực, từ kinh doanh, giáo dục, y tế đến giải trí, du lịch. Chỉ với một thao tác quét đơn giản, mã QR mở ra cánh cửa dẫn đến kho tàng thông tin khổng lồ, mang đến những tiện ích vô cùng thiết thực cho người dùng. Trong bài viết này, FAST sẽ đưa bạn chi tiết các thông tin của mã QR, hiểu rõ cấu trúc và những ứng dụng đa dạng mà mã QR mang lại trong cuộc sống.
1. Mã QR là gì?
Mã QR (QR Code) là viết tắt của “Quick Response Code”, tạm dịch là Mã Phản Hồi Nhanh. Đây là một loại mã vạch hai chiều (2D barcode) được phát triển bởi công ty Denso Wave của Nhật Bản vào năm 1994. Mã QR được thiết kế để cho phép nội dung thông tin được mã hóa nhanh chóng đọc được bằng máy quét hoặc camera của thiết bị di động.
Mã QR của Fanpage Công ty Phần mềm FAST
2. Cấu trúc của mã QR
Thoạt nhìn, mã QR là một hình vuông lớn được sắp xếp bởi các hình vuông nhỏ, sắp xếp ngẫu nhiên, phức tạp khó thể đọc và hiểu được. Tuy nhiên, mã QR có các cấu trúc nhất định để máy có thể nhận dạng được.
Cấu trúc của một mã QR
Hoa văn định vị (Finder pattern): Các hoa văn định vị nằm ở 3 góc của mã QR. Mục đích của chúng là biểu thị hướng cho mã, giúp camera có thể xác định được phạm vi mã cũng như đọc thông tin ngay trong trường hợp mã bị biến dạng.
Thông tin định dạng (Format Information)
Các mẫu định dạng có chức năng sửa lỗi, quyết định mức độ sửa lỗi của mã QR. Để giúp cho việc cân bằng giữa các ô đen và trắng trên mã, chức năng Mask được thiết lập. Dựa vào 8 loại nguyên tắc, các thông tin lưu trên mã QR vẫn đảm bảo sự toàn vẹn cũng như màu sắc của các ô đen trắng để bảo đảm sự cân bằng.
Ngoại trừ vùng thông tin định dạng và hoa văn định vị, các vùng khác của mã QR có thể tự thiết kế được.
Vùng dữ liệu (Data): Chứa những dữ liệu thực tế.
Mô-đun (Module): Các ô đen mã QR chứa các đoạn mã nhị phân và mang giá trị là 1, các ô trắng có giá trị là 0. Tập hợp các ô chính là các thông tin lưu trữ vào mã QR.
Ký hiệu căn chỉnh (Alignment pattern): Giúp định hướng mã QR, có thể giải mã từ mọi góc độ. Ngay cả khi mã đang ngược hoặc ở một góc khác, máy vẫn có thể đọc được mã một cách dễ dàng.
Mẫu thời gian (Timing pattern): Khi sử dụng mẫu này, máy quét có thể biết được độ lớn của ma trận dữ liệu.
Thông tin phiên bản (Version pattern)
Chỉ định phiên bản của mã QR, được xác định bởi số lượng mô-đun. Hiện tại, có tất cả 40 phiên bản từ 1 đến 40. Phiên bản 1 gồm 21 mô-đun, mỗi phiên bản tiếp theo sẽ tăng thêm 4 mô-đun cho đến khi đạt đến phiên bản 40 với tổng số 177 mô-đun. Càng nhiều mô-đun bên trong mã QR, nó sẽ có nhiều dung lượng lưu trữ hơn.
Đối với mục đích tiếp thị, thường dũng mã QR với phiên bản từ 1 đến 7.
Vùng yên tĩnh (Quiet zone): Đây là không gian trống xung quanh mã, cho phép bộ đọc mã phân biệt mã QR với môi trường xung quanh.
Tại sao hình dáng của mã QR lại là hình vuông?
Không ít người đã rất thắc mắc về vấn đề này. Những lý do mà mã QR luôn có dạng hình vuông là vì:
- Dung lượng dữ liệu cao hơn: Hình vuông cho phép mã QR đọc được hai chiều, ví dụ như thông tin theo chiều ngang và chiều dọc. Rất nhiều thông tin được lưu trữ trong 1 đoạn mã bé nhỏ, điều này biến nó trở thành 1 công cụ đa năng.
- Tính năng tùy chỉnh: Những mã này cũng có thể được tùy chỉnh để phù hợp với thiết kế của chiến dịch hoặc trang web. Bên cạnh đó, mã QR có thể được chỉnh sửa ngay cả sau khi trình bày chúng, hình vuông giúp làm điều đó.
- Cải thiện khả năng sửa lỗi: Mã QR có thể chịu được nhiều thiệt hại hơn các mã khác, làm cho sai số biên từ 7 đến 30%, điều này rất quan trọng trong bộ phận kiểm kê.
- Dễ đọc: Quét mã QR Code có thể được thực hiện trên hầu hết mọi thiết bị, chỉ cần tải ứng dụng xuống điện thoại thông minh, máy tính để bàn hoặc máy tính bảng. Ngày nay, các thiết bị đã tích hợp tính năng quét QR ngay trên các thiết bị.
3. Mã QR code khác gì so với mã vạch truyền thống
Mã QR Code và Barcode có một vài điểm khác biệt như:
- Mã QR sử dụng mã hóa 2 chiều, cho phép chứa nhiều thông tin và có khả năng đọc nhanh chóng ở nhiều góc độ, bạn có thể dễ dàng quét mã QR ở nhiều góc độ khác nhau, điều này hỗ trợ rất nhiều cho trải nghiệm người dùng. Ngược lại, mã vạch truyền thống chỉ sử dụng mã hóa 1 chiều và thường yêu cầu đọc ở gần và theo hướng cụ thể, điều này có nghĩa bạn cần quét đúng chiều của mã để quét thông tin.
- Mã QR nhỏ gọn, chiếm ít không gian và trông thân thiện hơn khi in trên sản phẩm hay tài liệu quảng cáo.
| Đặc điểm | Mã QR code | Mã vạch truyền thống |
| Định dạng | Được biểu diễn bằng các ô vuông và chứa dữ liệu | Được biểu diễn bằng các đường thẳng và không gian trắng |
| Khả năng lưu trữ | Có thể chứa nhiều thông tin hơn, bao gồm cả văn bản, URL, số điện thoại, v.v. | Thường chỉ chứa một số nhận dạng hoặc mã sản phẩm đơn giản |
| Tốc độ đọc | Nhanh hơn trong việc quét và đọc dữ liệu | Chậm hơn trong việc quét và đọc dữ liệu |
| Ứng dụng | Phổ biến trong thanh toán di động, quảng cáo, kiểm tra thông tin sản phẩm | Thường được sử dụng trong bán lẻ, kiểm kê hàng hóa, v.v. |
| Tính linh hoạt | Có thể được in trên nhiều bề mặt và vật liệu khác nhau | Thường được in trên nhãn sản phẩm hoặc thẻ giấy |
3. Ứng dụng của mã QR Code trong cuộc sống
Ngày nay, mã QR ở khắp mọi nơi như trên hộp bánh pizza, tờ rơi, biên lai, bảng hiệu, cửa hàng. Người tiêu dùng có quét mã QR bằng các ứng dụng (app) hoặc máy ảnh trên thiết bị di động. Sau khi được quét, mã QR có thể đưa người dùng đến tệp PDF, trang đích hoặc video hoặc nhắc cuộc trò chuyện bằng tin nhắn văn bản và hơn thế nữa.
3.1 Trao đổi thông tin liên lạc dễ dàng
Mã QR không chỉ hữu ích trong việc truy xuất thông tin về sản phẩm mà còn là một công cụ tiện lợi để trao đổi thông tin liên lạc. Việc quét mã QR để lấy thông tin như địa chỉ email, số điện thoại, hoặc đường link đến trang cá nhân trên các mạng xã hội giúp tạo ra một cách tiếp cận nhanh chóng và hiệu quả.
Đặc biệt, trong việc kết nối với bạn bè trên các mạng xã hội, mã QR giúp giảm bớt bước tìm kiếm và nhập liệu thủ công. Thay vì phải gõ tên hoặc email, chúng ta chỉ cần một quét là có thể kết nối trực tiếp. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm rủi ro sai sót.
3.2 Truy xuất thông tin sản phẩm và thanh toán online nhanh chóng
Bằng cách quét mã QR, bạn có thể nhanh chóng đọc được thông tin chi tiết về sản phẩm như nơi sản xuất, thành phần sản phẩm, cách sử dụng,…
Bên cạnh đó, việc thanh toán bằng mã QR ngày càng phổ biến và ưa chuộng. Người mua hàng dễ dàng thanh toán bằng cách quét mã QR ở quầy thanh toán hoặc nhân viên sẽ quét mã ngay trên điện thoại vô cùng tiện lợi và chính xác.
3.3 Ứng dụng tại nhà hàng, khách sạn, cafe
Xem menu, xem các công thức và cách chế biến món ăn, thức uống,…một cách dễ dàng. Mã QR không chỉ giúp việc xem menu món trở nên nhanh chóng và dễ dàng mà còn tạo ra một trải nghiệm dịch vụ hiện đại. Bằng cách quét mã trên bảng menu, bạn có thể xem toàn bộ danh sách món ăn và chọn món dễ dàng. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn giúp khách hàng thoải mái khi không còn nhân viên đứng tại bàn chờ mình chọn món.
3.4 Một số ứng dụng khác
Ứng dụng trong truyền thông quảng cáo: Dần thay thế các quảng cáo dưới hình thức in ấn và phát tờ rơi. Mã QR sẽ đính kèm thông tin thương hiệu trên các ấn phẩm, bảng hiệu cửa hàng, các bảng quảng cáo, billboard.
Thanh toán bằng mã QR: Việc thanh toán bằng mã QR ngày càng phổ biến và ưa chuộng. Người mua hàng dễ dàng thanh toán bằng cách quét mã QR ở quầy thanh toán hoặc nhân viên sẽ quét mã ngay trên điện thoại.
Thanh toán tiện lợi hơn với mã QR
Ứng dụng với các tờ báo, tạp chí giấy: Dễ dàng thể quét mã QR được in trên tờ báo, tạp chí giấy để truy cập phiên bản online/mobile của tờ báo, tạp chí này.
Ứng dụng tại các chương trình nhạc hội, live show, bar: Quét mã để xem tiết mục, ca sĩ, ban nhạc, bài nhạc đang chơi, tác giả bài nhạc.
Ứng dụng tại nhà hàng, khách sạn, cafe: Xem các công thức và cách chế biến món ăn, thức uống, thông tin khách sạn.
Ứng dụng với đồ vật cá nhân (xe, áo thun…): Cung cấp thông tin chi tiết về món hàng, xuất xứ, giá cả.
4. Ứng dụng mã QR Code trong quản lý kho hàng
Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất và thương mại thì quản lý kho hàng hiệu quả là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Việc ứng dụng một giải pháp quản lý kho tích hợp QR Code, Barcode sẽ giúp doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích như:
- Kiểm soát hàng hóa hiệu quả
- Giảm bớt các tác vụ thủ công khi kiểm tra mã hàng, mã lô, hạn sử dụng…
- Hạn chế tối đa sai sót, tránh thất lạc hàng hóa trong quá trình nhập, xuất hàng, kiểm kê…
- Tiết kiệm nhiều thời gian, tiết kiệm chi phí.
- …
Các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng giải pháp ERP tích hợp QR Code, Barcode có thể tham khảo tại đây.
5. Cách quét mã QR trên điện thoại
5.1 Trên iPhone
- Mở ứng dụng Camera: Truy cập màn hình chính và mở ứng dụng Camera trên iPhone của bạn.
- Đưa Camera vào hướng mã QR: Đưa camera về phía mã QR và giữ cho nó ổn định để cho phép điện thoại quét mã.
5.2 Trên Android
- Nếu điện thoại của bạn có tính năng quét mã QR trực tiếp từ camera, chỉ cần bật máy ảnh, đưa camera về phía mã QR, và hệ thống sẽ tự động nhận diện.
- Nếu không có tính năng này, bạn vẫn có thể sử dụng các ứng dụng như Zalo hoặc Google Ống Kính để quét mã QR. Chúng sẽ giúp bạn mở camera và tự động nhận diện mã QR, đưa ra thông tin liên quan một cách nhanh chóng và thuận tiện.
6. Cách tạo mã QR
6.1 Tạo mã QR Code bằng QR Code Generator
Mở trình duyệt và vào trang web QR Code Generator.
Chọn loại thông tin bạn muốn chia sẻ: Trên trang web, bạn có thể chọn loại thông tin bạn muốn chứa trong mã QR, chẳng hạn như URL, văn bản, liên kết đến số điện thoại, địa chỉ email, v.v.
Nhập thông tin cần chia sẻ: Nhập thông tin tương ứng vào ô hoặc trường cung cấp trên trang web.
Tùy chỉnh nếu cần: Một số trang web cung cấp tùy chọn để bạn tùy chỉnh màu sắc và kiểu của mã QR để phản ánh cá nhân hóa.
Tạo mã QR: Nhấn nút “Generate” hoặc tương tự để tạo mã QR của bạn.
Tải mã QR về điện thoại hoặc máy tính: Sau khi tạo xong, bạn có thể tải mã QR về máy tính hoặc điện thoại của mình.
6.2 Tạo mã QR bằng Canva
Mở trình duyệt và truy cập trang web của Canva
Nếu bạn đã có tài khoản Canva, hãy đăng nhập. Nếu không, bạn có thể đăng ký một tài khoản miễn phí.
Tìm kiếm mẫu QR Code: Trên giao diện Canva, sử dụng thanh tìm kiếm để tìm kiếm “QR Code”.
Chọn mẫu QR Code:
Canva sẽ hiển thị nhiều mẫu QR Code khác nhau. Chọn một mẫu phù hợp với mục đích của bạn.
Tùy chỉnh thông tin: Nhập thông tin cần chia sẻ, chẳng hạn như URL, văn bản, số điện thoại, hoặc địa chỉ email vào các trường cung cấp.
Tải về: Khi bạn đã hoàn tất tạo QR Code, nhấn nút “Tải xuống” để tải về máy tính hoặc thiết bị của bạn.
7. Những lợi ích mã QR mang lại
Mã QR (viết tắt của Quick Response Code) mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích chính:
- Tiện lợi và dễ sử dụng: Mã QR có thể được quét dễ dàng bằng điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, giúp mọi người truy cập thông tin nhanh chóng và dễ dàng.
- Lưu trữ nhiều thông tin: Mã QR có thể lưu trữ nhiều thông tin hơn so với mã vạch truyền thống, bao gồm văn bản, URL, số điện thoại, vị trí địa lý, v.v.
- Tính linh hoạt: Mã QR có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như chia sẻ thông tin liên hệ, đưa người dùng đến trang web, hiển thị menu, theo dõi đơn hàng, thanh toán, đăng nhập Wi-Fi và nhiều hơn nữa.
- Tiết kiệm chi phí: Mã QR có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí in ấn và tiếp thị. Ví dụ, thay vì in tờ rơi với nhiều thông tin, doanh nghiệp có thể sử dụng mã QR để đưa người dùng đến trang web của họ, nơi họ có thể tìm hiểu thêm thông tin.
- Dễ dàng theo dõi: Một số dịch vụ mã QR cung cấp tính năng theo dõi, cho phép doanh nghiệp theo dõi số lượng người đã quét mã QR của họ và thu thập dữ liệu về người dùng.
- Tăng tương tác: Mã QR có thể giúp tăng tương tác với khách hàng. Ví dụ, nhà hàng có thể sử dụng mã QR để cho phép khách hàng xem menu, đặt hàng hoặc thanh toán hóa đơn.
- An toàn: Mã QR nói chung là an toàn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải cẩn thận khi quét mã QR từ các nguồn không xác định để tránh các trang web độc hại hoặc lừa đảo.
Ngoài những lợi ích trên, mã QR còn có một số ưu điểm khác như:
- Kích thước nhỏ gọn: Mã QR có thể được in ở kích thước nhỏ gọn, giúp tiết kiệm không gian.
- Độ bền: Mã QR có thể chịu được các điều kiện môi trường khắc nghiệt.
- Dễ dàng cập nhật: Thông tin trong mã QR có thể dễ dàng được cập nhật mà không cần phải tạo mã mới.
Nhìn chung, mã QR là một công cụ mạnh mẽ có thể mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Với sự tiện lợi, linh hoạt và khả năng tiết kiệm chi phí, mã QR chắc chắn sẽ tiếp tục được sử dụng rộng rãi trong những năm tới.
Nguồn tham khảo:
- uQR.me: How QR codes work
- Wikipedia: Mã QR
- Small Business trends: 50 QR Code Uses for Marketing and Business
- Myprbc.com: Structure of the QR Code: How is the data coded?
PhươngLNU/FMK