fbpx

Fast Business Online đáp ứng Hợp đồng nợ thuê tài sản trong IFRS 16 (Thuê tài sản) 

31/12/2024

31/12/2024

49

Khái quát về IFRS 16 – Thuê tài sản

IFRS 16 là chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế về thuê tài sản do Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) ban hành, áp dụng từ ngày 1-1-2019. IFRS 16 nhằm cung cấp một cái nhìn chính xác hơn về nghĩa vụ và tài sản của doanh nghiệp liên quan đến các hợp đồng thuê, tăng cường tính minh bạch và khả năng so sánh giữa các công ty.

IFRS 16 được ban hành để thay thế IAS 17. Ban đầu, IAS 17 phân loại các hợp đồng thuê thành 2 loại là: Thuê hoạt động và thuê tài chính. Do cách ghi nhận kế toán khác nhau giữa hai loại này, số liệu trên báo cáo tài chính bị ảnh hưởng lớn, gây khó khăn trong việc đánh giá chính xác nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. 

IFRS 16 đã gộp chung các loại tài sản thuê của bên thuê nhằm tăng tính minh bạch, khắc phục tình trạng hợp đồng thuê hoạt động không được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán, giúp hạn chế việc che giấu nghĩa vụ nợ thuê. Ngược lại, bên cho thuê vẫn phân loại hợp đồng thuê thành thuê tài chính và thuê hoạt động vì:

  • Bản chất kinh tế khác nhau: Bên cho thuê chỉ chuyển giao quyền sử dụng tài sản, không chịu trách nhiệm thanh toán hoặc quản lý tài sản thuê.
  • Quản lý rủi ro và lợi ích: Việc phân loại giúp bên cho thuê xác định rõ ràng ai nắm giữ rủi ro và lợi ích của tài sản.

Nếu áp dụng tại Việt Nam, IFRS 16 thay thế chuẩn mực VAS 6 – Thuê tài sản.

Mục tiêu

IFRS 16 báo cáo thông tin thể hiện sự trung thực trong các giao dịch cho thuê và cung cấp cơ sở cho người sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá giá trị, thời gian và rủi ro của dòng tiền phát sinh từ hợp đồng thuê. Để đáp ứng mục tiêu đó, bên thuê và bên cho thuê phải thực hiện đóng với vai trò và trách nhiệm của mình trong hợp đồng:

  • Đối với bên thuê: Tất cả các hợp đồng đều được ghi nhận trách nhiệm cho bên thuê và quyền sử dụng tài sản trên bảng cân đối kế toán, kèm theo đó là khấu hao tài sản và lãi suất tài chính đối với các khoản nợ thuê.
  • Đối với bên cho thuê: Chuẩn mực yêu cầu bên cho thuê phân loại mỗi hợp đồng thuê là cho thuê hoạt động hay cho thuê tài chính:
    • Đối với cho thuê tài chính, bên cho thuê ghi nhận tài sản cho thuê là khoản phải thu tương ứng với khoản đầu tư ròng và thu nhập tài chính được phân bổ theo tỷ suất lợi nhuận cố định trong suốt thời hạn thuê.
    • Với cho thuê hoạt động, khoản thanh toán được ghi nhận là thu nhập theo phương pháp đường thẳng.

Nguyên tắc

Các trường hợp được miễn ghi nhận:

  • Hợp đồng thuê ngắn hạn: Hợp đồng thuê có thời gian thuê không quá 12 tháng từ ngày bắt đầu hợp đồng và không có quyền mua tài sản vào cuối kỳ thuê.
  • Tài sản giá trị thấp: Hợp đồng thuê tài sản có giá trị thấp (ví dụ như thiết bị văn phòng, máy tính, điện thoại di động…) tại thời điểm bắt đầu hợp đồng thuê. Mức giá trị thấp này sẽ được xác định bởi từng doanh nghiệp, nhưng thông thường các tài sản có giá trị dưới 5.000 USD sẽ được miễn ghi nhận.

Trong các trường hợp này, bên thuê có thể lựa chọn không ghi nhận tài sản thuê và nợ thuê, thay vào đó, ghi nhận chi phí thuê định kỳ trong suốt thời gian hợp đồng theo phương pháp đường thẳng.

Các thông tin cần có khi ghi nhận IFRS 16:

  • Hợp đồng thuê: Mô tả các điều kiện cơ bản của hợp đồng thuê, bao gồm thời gian thuê, quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan. Số năm hợp đồng hiệu lực là số năm tính dòng tiền.
  • Số tiền phải trả hàng kỳ:
    • Các khoản trả trước: Thông tin về các khoản thanh toán trước mà bên thuê đã thực hiện hoặc dự kiến sẽ thực hiện, bao gồm cả tiền đặt cọc hoặc tiền thuê trả trước.
    • Lãi suất chiết khấu: Lãi suất được doanh nghiệp lựa chọn nhưng sẽ không được thấp hơn lãi suất của các khoản vay dài hạn

Phạm vi

IFRS 16 áp dụng cho tất cả các giao dịch thuê tài sản, kể cả thuê quyền sử dụng trong cho thuê lại, ngoại trừ:

  • Thuê tài sản để khai thác hoặc sử dụng khoáng sản, dầu, khí thiên nhiên và các nguồn lực không tái tạo tương tự.
  • Thuê tài sản sinh học trong phạm vi IAS 41 – Nông nghiệp. 
  • Thỏa thuận trao quyền dịch vụ thuộc IFRIC 12 – Thỏa thuận trao quyền dịch vụ.
  • Giấy phép tài sản trí tuệ do bên cho thuê cấp theo IFRS 15 – Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng.
  • Quyền nắm giữ theo IAS 38 – Tài sản vô hình, bao gồm: Phim, bản ghi, vở kịch, bản thảo, bằng sáng chế và quyền tác giả.

Lưu ý: Bên thuê có thể tùy chọn áp dụng IFRS 16 cho tài sản vô hình, ngoại trừ các loại như phim ảnh, bản ghi, vở kịch, bản thảo, bằng sáng chế và quyền tác giả.

Fast Business Online đáp ứng Hợp đồng nợ thuê tài sản trong chuẩn mực IFRS 16 (Thuê tài sản)

Khai báo thông tin nợ thuê tài sản cho hợp đồng

Khai báo thông tin cho các loại hợp đồng thuê tài sản theo chuẩn mực IFRS 16 đóng vai trò quan trọng trong quá trình lưu trữ và truy xuất dữ liệu thông hợp đồng, đồng thời, hỗ trợ hạch toán tự động các bút toán có liên quan.

Tùy vào thông tin hợp đồng, người dùng có thể tùy chỉnh dữ liệu khai báo, trong đó thông tin chính cần khai báo là loại thanh toán, bao gồm thanh toán đầu kỳ và thanh toán cuối kỳ.

Công thức tính: 

P  = F (1+r )n

Trong đó: P là giá trị hiện tại, F là giá trị dòng tiền tương lai, r là lãi suất thực tế, n là số kỳ.

Xem khai báo thông tin nợ thuê tài sản cho hợp đồng

Tại bước khai báo này, nếu có phát sinh điều chỉnh số liệu tại một kỳ nào đó, người dùng có thể dùng tiện ích“Tính lại số liệu” để chương trình tính lại tất cả các cột dữ liệu từ dòng bị điều chỉnh cho đến các dòng sau cùng.

Xem chi tiết tại: https://fbohelp.fast.com.vn/fbohelp/kbao-ttin-nthue-tsan-hdong/ 

Khai báo thông tin hạch toán định kỳ cho hợp đồng

Phần mềm Fast Business Online cho phép khai báo sẵn từng kỳ các bút toán điều chỉnh nợ thuê tài sản và chi phí tài chính phát sinh liên quan đến hợp đồng thuê.

Xem khai báo thông tin hạch toán định kỳ cho hợp đồng thuê

Xem chi tiết tại: https://fbohelp.fast.com.vn/fbohelp/contractleases 

Bút toán điều chỉnh nợ thuê tài sản tự động định kỳ

  • Trước khi tạo các bút toán điều chỉnh tự động định kỳ cho các hợp đồng thuê tài sản đã được khai báo trước đó trong Danh mục hợp đồng, phần mềm cho phép người dùng có thể điều chỉnh lại các thông tin mặc định như: Số chứng từ và tỷ giá (nếu là hợp đồng ngoại tệ).
  • Khi có nhu cầu điều chỉnh số lượng lớn chứng từ, chương trình cung cấp chức năng “Cập nhật tỷ giá cho nhiều chứng từ” và “Cập nhật sổ chứng từ cho nhiều bút toán”:
  • Cập nhật tỷ giá cho nhiều chứng từ: Chức năng này giúp người dùng cập nhật tỷ giá cho một loạt các chứng từ cùng lúc, tiết kiệm thời gian thay vì phải cập nhật từng chứng từ một. Khi sử dụng chức năng này, người dùng có thể nhập tỷ giá mới cho các chứng từ cần điều chỉnh và hệ thống sẽ tự động áp dụng tỷ giá này cho tất cả các chứng từ được chọn. Điều này đặc biệt hữu ích khi tỷ giá thay đổi theo kỳ và cần phải điều chỉnh đồng loạt cho các chứng từ giao dịch ngoại tệ.
  • Cập nhật số chứng từ cho nhiều bút toán: Chức năng này cho phép người dùng thay đổi số chứng từ của nhiều bút toán cùng một lúc. Người dùng chỉ cần nhập số chứng từ bắt đầu theo số tự nhiên hoặc theo quy tắc tăng dần (ví dụ: 0001, 0002…). Hệ thống sẽ tự động cập nhật số chứng từ cho các bút toán đã được chọn theo quy tắc đã định sẵn.

Xem kết quả bút toán hạch toán tự động định kỳ của hợp đồng thuê

Xem chi tiết tại: https://fbohelp.fast.com.vn/fbohelp/lease-liability-adj-entry 

Bảng tổng hợp nợ thuê tài sản theo hợp đồng

Ngoài việc cung cấp thông tin quan trọng, truy vấn dữ liệu nhanh, bảng tổng hợp còn hỗ trợ người dùng theo dõi các khoản nợ phát sinh, bao gồm nợ gốc, lãi và các khoản thanh toán đã thực hiện. Làm cơ sở để lập báo cáo tài chính và quản trị theo chuẩn mực IFRS 16. 

Ngoài ra, bảng còn giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro, đánh giá khả năng thanh toán và hỗ trợ lãnh đạo trong việc ra quyết định duy trì, gia hạn hoặc kết thúc hợp đồng thuê.

Xem chi tiết tại: https://fbohelp.fast.com.vn/fbohelp/thop-nothue-hdong/